ADVERTISEMENT

Evropski saveznici NATO-a i Kanada trebali bi ove godine prvi put zajedno dostići cilj od 2% BDP-a, pokazuju podaci objavljeni u četvrtak, dok se pripremaju za povećanje investicija do svog novog cilja od 5%.

Podaci koje je otkrio vojni savez pokazuju da se očekuje da će svi saveznici konačno ispuniti cilj više od decenije nakon što je obećan na samitu u Walesu, gdje se očekuje da će Albanija, Belgija, Kanada, Italija, Luksemburg, Crna Gora, Sjeverna Makedonija, Portugal, Slovačka, Slovenija i Španija prvi put jedva preći propisani prag.

Island je izuzet od cilja jer nema oružane snage. Podaci Njemačke još nisu uključeni jer budžet zemlje nije bio odobren u vrijeme prikupljanja podataka.

Ovo bi trebalo dovesti potrošnju saveznika iz Evrope i Kanade na odbranu na zajedničkih 2,27% BDP-a, u odnosu na 1,99% prošle godine i 1,40% 2014. godine kada je cilj postavljen. Uz učešće SAD-a, stopa se dodatno povećava na 2,76% BDP-a.

Poljska, koja ima za cilj da do 2026. godine poveća svoju odbrambenu potrošnju na 5% BDP-a, ostaje najveći potrošač među svih 32 saveznika, sa procijenjenih 4,48% BDP-a potrošenih na vojsku ove godine. Slijede je tri baltičke zemlje.

Sveukupno, izdaci za odbranu iz NATO Evrope i Kanade trebali bi porasti za 15,9% u odnosu na prethodnu godinu, što je neznatno smanjenje u odnosu na 2024. godinu, ali i dalje znatno više od godišnjeg rasta od 2,6% zabilježenog 2021. godine prije nego što je Rusija pokrenula svoju potpunu invaziju na Ukrajinu, prenosi Euronews.com.

SAD dijele šesto mjesto s Danskom, sa 3,22% BDP-a potrošenog na odbranu, iako budžet Washingtona nadmašuje ostale. Procjenjuje se da će SAD ove godine potrošiti oko 980 milijardi dolara (842 milijarde eura) na odbranu, što je više od 10 puta više od budžeta Velike Britanije, koja je drugi najveći potrošač u realnom smislu.

Najnovije brojke dolaze samo nekoliko sedmica nakon što su se saveznici složili da značajno povećaju svoje vojne troškove i obavezali se na novi cilj od 3,5% BDP-a za osnovne odbrambene troškove, uz dodatnih 1,5% BDP-a koji će se potrošiti na investicije vezane za odbranu.

Novi cilj, koji će saveznici morati ispuniti najkasnije do 2035. godine, bio je opravdanje za američkog predsjednika Donalda Trumpa, koji je tokom svog prvog mandata i od povratka na vlast kritikovao evropske saveznike zbog nedovoljno trošenja i sugerisao da bi Washington mogao smanjiti svoju podršku onima koji troše malo.

Međutim, olakšanje za Evropu bilo je ponavljanje u zajedničkoj izjavi objavljenoj na kraju samita lidera da Rusija ostaje "dugoročna prijetnja" "euroatlantskoj sigurnosti".

Evropski saveznici ipak sada čekaju da vide u kojoj mjeri bi se Washington mogao povući iz Evrope, dok nastoji da se okrene prema indo-pacifičkoj regiji.