ADVERTISEMENT

U podacima Centralne banke BiH, ukupni depoziti domaćih sektora na kraju decembra 2024. godine iznosili su 33,87 milijardi KM, te su u odnosu na novembar povećani za 607,6 miliona KM (1,8%).

“Povećanje depozita na mjesečnom nivou registrovano je kod sektora stanovništva za 413,2 miliona KM (2,4%), kod privatnih preduzeća za 193,7 miliona KM (2,4%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 54,8 miliona KM (2,8%) i kod ostalih domaćih sektora za 29,9 miliona KM (1,5%)”, navodi se u podacima.

Dalje piše da su depoziti na mjesečnom nivou smanjeni kod vladinih institucija za 84 miliona KM (2,0%).

“Godišnja stopa rasta ukupnih depozita u decembru 2024. godine iznosila je 8,8%, što je u apsolutnom iznosu 2,74 milijarde KM.

Godišnji rast depozita registrovan je kod sektora stanovništva za 1,59 milijardi KM (9,9%), kod privatnih preduzeća za 1,01 milijardu KM (14,3%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 109 miliona KM (5,8%) i kod ostalih domaćih sektora za 177 miliona KM (9,9%).

Godišnji rast depozita registrovan je kod sektora stanovništva za 1,59 milijardi KM (9,9%), kod privatnih preduzeća za 1,01 milijardu KM (14,3%), kod nefinansijskih javnih preduzeća za 109 miliona KM (5,8%) i kod ostalih domaćih sektora za 177 miliona KM (9,9%).

Depoziti su na godišnjem nivou smanjeni kod vladinih institucija za 149,2 miliona KM (3,5%)”, stoji u objavi Centralne banke BiH.

Zbog čega je zabilježen rast depozita stanovništva, pitali smo stručnjake.

Ekonomista Igor Gavran smatra da kontinuirani rast depozita nije iznenađenje.

“Iako štedi samo manji dio populacije zbog rasta raslojavanja i imovinskih razlika, ta manjina postaje sve bogatija i samim time mogućnosti da štede rastu, dok istovremeno nema razvoja drugih oblika ulaganja, a tržište kapitala je maltene mrtvo. Međutim, nemoguće mi je objasniti ovaj radikalni skok u samo mjesec dana na bilo koji način. Neka masovna prodaja imovine i privremeno pretvaranje u novac ili transfer većih količina novca izvana bi mogli biti potencijalni izvori, ali zaista je nemoguće dati pouzdano tumačenje bez više detalja. Inflacija također ne može objasniti ovoliki rast”, kazao je Gavran za “Nezavisne novine“.

Marko Đogo, profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Istočnom Sarajevu, kazao je da je zabilježen veliki rast depozita za svega mjesec dana.

“Mi imamo dugoročni trend rasta svih depozita, naročito depozita stanovništva. Depoziti stanovništva postali su osnovni izvor sredstava banaka. U svim normalnim državama depoziti stanovništva su osnovni izvor depozita, ali rast depozita od 400 miliona KM za mjesec dana bez dublje analize se ne može objasniti. Likvidnost banaka je jako visoka, sa tim da naše banke ne nalaze dovoljno klijenata ili su im i kriterijumi previsoko postavljeni. Mi imamo paradoks u ekonomiji da sa jedne strane imamo trgovinski deficit i deficit tekućeg računa, što navodno govori da su nam investicije veće od domaće štednje. Ipak, sa druge strane, imamo situaciju da su banke jako likvidne i da su veći depoziti od kredita. Ovo otprilike kaže da postoji neki problem u tome da se krediti pretvaraju u investicije. To se kod nas ne dešava. Ovo je jedna vrsta neravnoteže u ekonomiji i na tome bi trebalo poraditi”, objasnio je Đogo.