Prema statističkim podacima s kraja oktobra tekuće godine, prosječan životni vijek građana Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine je 76,1 godinu. Istovremeno prosječan vremenski period korištenja prava na starosnu penziju je 17,43 godina, invalidsku 19,53 godina, a najkraći je kod porodične penzije, 16,3 godina, saopštili su iz Fonda PIO RS.
ADVERTISEMENT
Zakonom o penzijskom i invalidskom osiguranju, pravo na starosnu penziju ima osiguranik kada navrši 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja. To važi za osiguranika i muškarca i ženu. Osiguranik koji nema navršenih 65 godina života, ima pravo na starosnu penziju kada navrši 60 godina života i 40 godina penzijskog staža. Osiguranik žena koja nema navršenih 65 godina života ima pravo na starosnu penziju kada navrši 58 godina života i 35 godina staža osiguranja. Takođe, osiguraniku ženi za svako rođeno dijete umanjuje se jedna godina staža potrebna za uslov. Kada su u pitanju osiguranici službena lica sa posebnim ovlaštenjima - pripadnici MUP-a, vojnici, podoficiri, oficiri i generali, oni sa navršenih 40 godina uvećanog staža osiguranja ispunjavaju uslove za ostvarivanje prava na starosnu penziju, bez obzira na godine života.
Prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja u skladu sa članom 40. zakona o PIO su:
-za slučaj starosti- starosna penzija
-za slučaj invalidnosti- raspoređivanje na drugo radno mjesto, prekvalifikacija ili dokvalifikacija, novčane naknade u vezi sa smanjenom radnom sposobnošću, invalidska penzija, i za slučaj smrti osiguranika- odnosno korisnika starosne ili invalidske penzije- porodična penzija
U zavisnosti od države do države, različite su i starosne granice za ostvarivanje prava na starosnu penziju. Tako u pojedinim državama period korištenja prava na penziju traje 20 i više godina dok u nekim državama taj period je, čak, ispod 10 godina. Šri Lanka ima najkraću životnu dob kao uslov za ostvarivanje prava na starosnu penziju - 55 godina, dok se očekivani životni vijek kreće oko 76 godina. Japanci pravo na starosnu penziju stiču sa 61 godinu, dok je njihov prosječni životni vijek oko 84 godine.
Kada su u pitanju države nastale na prostoru bivše Jugoslavije, stanovnici Srbije, Crne Gore, Slovenije i Hrvatske pravo na starosnu penziju ostvaruju sa navršenih 65 godina života uz prosječan vijek življenja oko 77 godina. Isti slučaj je i sa Republikom Srpskom i Federacijom BiH, tako da je u prosjeku period korištenja prava na starosnu penziju u navedenim državama oko 12 godina, a kada u obzir uzmemo i ostale penzije onda se prosječan period korištenja prava na penziju oko 18 godina. Stanovnici Sjeverne Makedonije pravo na starosnu penziju ostvaruju sa navršene 64 godine uz prosječno trajanje života od 74 godine, tako da je u prosjeku period korištenja prava 10 godina, a kada u obzir uzmemo i ostale penzije onda je prosječan period korištenja prava 19 godina, saopšteno je iz Fonda PIO RS.