Evropa ulazi u novu fazu energetske tranzicije, a jedan od najambicioznijih projekata trenutno se realizuje u Poljskoj, koja započinje izgradnju svoje prve nuklearne elektrane, investicije vrijedne više od 40 milijardi evra.
ADVERTISEMENT
Riječ je o jednom od najvećih energetskih projekata u istoriji zemlje, ali i jednom od najznačajnijih u Evropskoj uniji u posljednjih nekoliko decenija.
Projekat je dobio zeleno svjetlo nakon što je Evropska komisija odobrila državnu pomoć, čime su uklonjene posljednje institucionalne prepreke za početak realizacije.
Zašto Poljska ide u nuklearnu energiju
Poljska je jedna od energetskih najzavisnijih zemalja EU od uglja, koji i dalje čini veliki dio njenog energetskog miksa.
Nuklearna elektrana predstavlja ključni korak ka:
- smanjenju emisija CO₂
- jačanju energetske sigurnosti
- smanjenju zavisnosti od uvoza fosilnih goriva
- stabilnoj i predvidivoj proizvodnji električne energije
U kontekstu energetske krize, rata u Ukrajini i nestabilnih cijena energenata, Varšava nuklearnu energiju vidi kao strateški temelj budućeg razvoja.
Gdje se gradi i kakav će biti kapacitet
Prva poljska nuklearna elektrana gradi se na obali Baltičkog mora, u sjevernom dijelu zemlje, a koristit će američku tehnologiju Westinghouse AP1000.
Planirana su tri nuklearna reaktora, s ukupnim kapacitetom od oko 3,7 gigavata, što bi pokrilo značajan dio potreba Poljske za električnom energijom.
Administrativni i pripremni radovi već su započeli, dok se fizički početak gradnje (izlijevanje prvog betona) očekuje u narednim godinama. Prvi reaktor trebao bi biti operativan početkom 2030-ih.
Jedna od najvećih investicija u EU
Ukupna vrijednost projekta procjenjuje se na 40 do 45 milijardi evra, a finansiranje će se oslanjati na kombinaciju:
- državnih sredstava
- dugoročnih kreditnih aranžmana
- mehanizama odobrenih od EU
Očekuje se da će projekat otvoriti desetine hiljada radnih mjesta tokom izgradnje, te trajno zaposliti veliki broj stručnjaka u fazi rada elektrane.
Nuklearna energija se vraća u fokus Evrope
Poljski projekat dio je šireg evropskog trenda ponovnog interesovanja za nuklearnu energiju. Nakon godina stagnacije, sve više zemalja EU nuklearnu energiju ponovo posmatra kao:
- niskougljični izvor energije
- stabilnu alternativu obnovljivim izvorima
- oslonac energetske nezavisnosti
Francuska, Češka, Mađarska i Slovačka već imaju ili proširuju nuklearne kapacitete, dok Poljska prvi put ulazi u ovaj sektor.
Širi značaj projekta
Izgradnja nuklearne elektrane u Poljskoj nije samo nacionalni projekat, već strateški potez za cijelu Evropsku uniju. On jača stabilnost elektroenergetskog sistema, smanjuje pritisak na tržište gasa i doprinosi dugoročnim klimatskim ciljevima.
Za Poljsku, ovo je istorijski iskorak – prelazak iz energetskog sistema zasnovanog na uglju u modernu, niskougljičnu i tehnološki naprednu ekonomiju, piše Biznisinfo.