Najnoviji incident u kojem je osam ruskih dronova ušlo u vazdušni prostor Poljske tokom masovnog napada na Ukrajinu označen je kao najteže kršenje evropskog neba od početka ruske invazije 2022. godine. Incident je ponovo otvorio pitanje bezbjednosti granica NATO-a.
ADVERTISEMENT
U nastavku donosimo pregled ključnih incidenata koji su uključivali dronove, rakete ili vojne letjelice koje su se kretale izvan ratne zone, sa mogućim posledicama po širu evropsku bezbjednost.
Već u prvim nedjeljama rata, ruske rakete su pogađale ciljeve u zapadnoj Ukrajini, nedaleko od granice sa Poljskom, izazivajući strah od prelaska sukoba na teritoriju NATO saveza.
Sovjetski izviđački dron Tu-141, lansiran sa ukrajinske teritorije, 10. marta 2022. godine srušio se u centru Zagreba nakon što je preletio Rumuniju i Mađarsku. Iako niko nije povrijeđen, incident je otvorio ozbiljna pitanja o efikasnosti protivvazdušne odbrane zemalja članica.
U novembru iste godine eksplozija u pograničnom selu u Poljskoj ubila je dvoje ljudi. Istraga NATO-a zaključila je da je riječ o ukrajinskoj raketi ispaljenoj u samoodbrani. Incident je zamalo doveo do eskalacije, ali su diplomatski kanali brzo aktivirani.
Tokom 2023. godine zabilježeno je više slučajeva gdje ruski dronovi tipa Shahed narušavaju vazdušni prostor Rumunije duž rijeke Dunav. Rumunske vlasti pronalaze dijelove dronova na svojoj teritoriji, što potvrđuje prisustvo stranih letjelica.
Prošle godine Letonija i Estonija bilježe više vazdušnih provokacija: ruski borbeni avioni i izviđački dronovi ulaze u njihove informacione zone bez odobrenja. Baltičke zemlje povećavaju borbenu gotovost.
Protekle noći zabilježen je najozbiljniji incident do sada. Tokom ruskog napada na Ukrajinu, po tvrdnjama Poljske i zemalja NATO-a osam dronova tipa Shahed preletjelo je poljsku teritoriju. Poljska PVO, uz podršku NATO saveznika, obara letelice. Poljska vlada aktivirala je konsultacije po Članu 4 NATO pakta, a evropski lideri incident nazivaju "opasnim i neodgovornim".