Broj smrtnih slučajeva od ospica naglo je opao širom svijeta od početka stoljeća, ali zdravstveni zvaničnici upozoravaju da postoje zabrinjavajući znakovi da se sada ponovo javlja.
ADVERTISEMENT
Slučajevi ospica porasli su za 47 posto u Evropi i Centralnoj Aziji prošle godine, uglavnom zbog pada stope vakcinacije, prema novom izvještaju Svjetske zdravstvene organizacije (WHO).
Upozorenje dolazi usred zabrinjavajućih znakova da se ospice ponovo javljaju globalno, s dobicima iz 21. stoljeća u suzbijanju infekcija i smrtnih slučajeva koji počinju nestajati, piše Euronews Health.
Procjenjuje se da je 2024. godine od ospica umrlo 95.000 ljudi širom svijeta, uglavnom djece mlađe od pet godina. To je manje od 780.000 smrtnih slučajeva u 2000. godini - ali WHO je saopštila da je "svaka smrt od bolesti koja se mogla spriječiti vrlo učinkovitom i jeftinom vakcinom neprihvatljiva".
Globalno, kampanje vakcinacije protiv ospica spasile su skoro 59 miliona života od početka stoljeća, saopštila je WHO.
Ipak, danas, broj slučajeva ospica ponovo raste širom svijeta. Procjenjuje se da je prošle godine bilo 11 miliona zaraženih, što je oko 800.000 više nego u periodu prije pandemije.
Ranije ove godine, agencija je saopštila da je 2024. godine u Evropi i Centralnoj Aziji bilo više od 120.000 slučajeva ospica – što je najviši nivo u više od 25 godina.
Prošle godine bilo je velikih epidemija ospica u 59 zemalja, što je skoro trostruko više od broja prijavljenog 2021. godine, saopštila je WHO.
„Ospice su najzarazniji virus na svijetu, a ovi podaci još jednom pokazuju kako će iskoristiti svaku prazninu u našoj kolektivnoj odbrani od njega“, rekao je u saopštenju šef WHO, dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Agencija je istakla rastući broj ljudi koji odustaju od vakcinacije kao ključni pokretač epidemija. Ospice su toliko zarazne da zdravstveni zvaničnici kažu da najmanje 95 posto ljudi mora biti imunizovano kako bi se ljudi zaštitili od virusa.
Podaci WHO pokazuju da je globalno 84 posto djece prošle godine primilo prvu dozu vakcine protiv ospica, dok je 76 posto primilo drugu. To je neznatno više nego prethodne godine, s dva miliona dodatne djece koja su primila vakcinu.
Međutim, više od 30 miliona djece je 2024. godine ostalo "nedovoljno zaštićeno" od ospica, uglavnom u Africi i regiji istočnog Mediterana.
Do epidemija može doći čak i u zemljama s visokom ukupnom stopom imunizacije ako imaju džepove nevakcinisanih ljudi.
WHO je upozorila da su ospice često prva bolest koja se ponovo pojavi kada stopa vakcinacije opadne, rekavši da rastući broj epidemija ukazuje na nedostatke u zdravstvenim sistemima i programima imunizacije širom svijeta.
Posebno je važno napomenuti da su djeca koja prežive ospice izložena većem riziku od ozbiljnih zdravstvenih komplikacija poput upale pluća, sljepoće i encefalitisa, koji mogu uzrokovati oticanje i oštećenje mozga.
WHO je pozvala na veća sredstva i obnovljene napore za iskorjenjivanje ospica širom svijeta.
„Ospice ne poznaju granice, ali kada se svako dijete u svakoj zajednici vakciniše protiv njih, mogu se izbjeći skupe epidemije, mogu se spasiti životi i ova bolest se može eliminirati iz čitavih nacija“, rekao je Tedros.