ADVERTISEMENT

Godišnja inflacija u evrozoni dostigla je 2,5% u januaru 2025. godine, u odnosu na 2,4% u decembru prošle godine, prema preliminarnim podacima Eurostata. Ovaj rezultat premašio je prognoze ekonomista koji su očekivali da inflacija ostane nepromjenjena na 2,4%, što je najviši nivo od jula 2024.

Osnovna inflacija, koja isključuje nestabilne cijene energije i hrane, ostala je stabilna na 2,7%, suprotno očekivanjima blagog pada na 2,6%.

Najveći rast cijena u sektoru usluga i skok cijena energije

Među glavnim komponentama inflacije, sektor usluga zabilježio je najveću godišnju stopu rasta od 3,9%, što je blago smanjenje u odnosu na decembarskih 4 %. Cijene hrane, alkohola i duvana porasle su za 2,3%, što je usporavanje u odnosu na 2,6% iz prethodnog mjeseca.

Cijene energije, međutim, naglo su skočile na 1,8%, u poređenju sa samo 0,1% u decembru, dok je inflacija kod neenergetskih industrijskih dobara ostala stabilna na 0,5%.

Od zemalja članica evrozone, Hrvatska je imala najvišu godišnju inflaciju od 5 %, a slijede Belgija sa 4,4% i Slovačka sa 4,1%. Najniže stope inflacije zabilježene su u Irskoj (1,5%), Finskoj (1,6%) i Italiji (1,7%).

Na mjesečnom nivou, najveći rast cijena zabilježen je u Slovačkoj i Litvaniji, gdje su cijene porasle za 1,6%.

Reakcija tržišta: Evro pod pritiskom zbog trgovinskih tenzija

Uprkos većoj inflaciji od očekivane, evro nije uspio da ojača i ostao je pod pritiskom zbog sve većih zabrinutosti oko američke trgovinske politike. Valuta je kratko našla podršku na nivou od 1,0230 u odnosu na američki dolar, ali je i dalje bila niža za 1,2% tokom dana. Početkom januara, pala je na 1,0175, što je najniži nivo od novembra 2022.

Američki dolar je ojačao širom tržišta, porastavši za 0,7% u odnosu na britansku funtu. Kanadski dolar oslabio je za više od 1%, dok je meksički pezos pao za 2,1% usljed zabrinutosti investitora oko trgovinskih tenzija.

Valutna volatilnost uslijedila je nakon što je američki predsjednik Donald Trump ponovio prijetnje o uvođenju carina Evropskoj uniji. Administracija je već uvela carine od 25% na kanadsku i meksičku robu i 10% na kineski uvoz, a Trump je upozorio da bi Evropa mogla biti sljedeća na udaru.

Iako nije naveo tačan vremenski okvir, izjavio je da će nove carine biti uvedene "vrlo uskoro".

Analitičari smatraju da tržišta još uvijek nisu u potpunosti uračunala rizik od eskalacije trgovinskih tenzija. Alejandro Cuadrado iz BBVA banke istakao je da će carine ostati dominantna tema na tržištima u narednim mjesecima.

"Carine će nastaviti da dominiraju tržištima, a neki trgovci i dalje vjeruju da bi mogle biti povučene. Njihov puni uticaj možda još nije u potpunosti uračunat na valutnim tržištim"“, izjavio je danas Cuadrado.

Francesco Pesole iz ING-a upozorio je da perspektiva globalnog trgovinskog rata, sa carinama koje bi se proširile na EU, predstavlja ozbiljan rizik za evro.

Tržišni strateg Intesa Sanpaola, Luca Cigognini, označio je nivo od 1,0180 kao ključnu tehničku podršku za evro, upozorivši da bi, ako se taj nivo probije, valuta mogla pasti na 1,0120.

Pad evropskih akcija, automobilski sektor najviše pogođen

Evropska berzanska tržišta naglo su pala, jer su trgovinske zabrinutosti zasjenile podatke o inflaciji. Indeks Euro STOXX 50 pao je za 1,9%, dok je njemački DAX izgubio 2%.

Sektor automobila pretrpio je najveće gubitke, jer su investitore uzdrmale prijetnje američkim carinama na evropske automobile. Akcije Volkswagena pale su za više od 6%, Mercedes-Benz je oslabio 4,9%, a BMW 4,5%. Na milanskoj berzi, Stellantis je pao za više od 7%, dok su dionice proizvođača guma Pirelli izgubile 5,5%.

Neizvjesnost oko trgovinske politike i njenog potencijalnog uticaja na ekonomiju podstakla je investitore da potraže sigurnost u državnim obveznicama, što je dovelo do pada prinosa širom Evrope. Prinosi na njemačke državne obveznice (Bund) pali su za osam baznih poena na 2,40%, dok su prinosi na francuske OAT obveznice pali za šest baznih poena na 3,15%.