ADVERTISEMENT

Aktuelni bjeloruski predsjednik Aleksandar Lukašenko osvojio je 87,6 odsto glasova na predsjedničkim izborima, rezultati su izlaznih anketa po zatvaranju birališta. Centralna izborna komisija Bjelorusije saopštila je da je odziv birača bio 81,5 odsto od 6,9 miliona građana sa pravom glasa. Ukoliko rezultati budu potvrđeni, ovo će Lukašenku biti sedmi mandat. On je na čelu države od 1994. godine.

Očekivan ishod

“Potrebno!” plakati proglašavaju ispod fotografije Lukašenka, sklopljenih ruku. Fraza je ono što su grupe birača odgovorile u video snimcima kampanje nakon što su ih navodno pitali da li žele da on ponovo služi.

Ali njegovi protivnici, od kojih su mnogi zatvoreni ili prognani u inostranstvo zbog njegovog nemilosrdnog gušenja protiv neslaganja i slobode govora, ne bi se složili. Izbore nazivaju lažnim — slično kao posljednji 2020. koji su pokrenuli višemjesečne proteste koji su bili nezabilježeni u istoriji zemlje od 9 miliona ljudi.

Obuka je dovela do više od 65.000 hapšenja, sa hiljadama pretučenih, što je donijlo osudu i sankcije sa Zapada.

Njegova vladavina od 1994. godine — Lukašenko je preuzeo dužnost dvije godine nakon raspada Sovjetskog Saveza — donijla mu je nadimak „Posljednji diktator Evrope“, oslanjajući se na subvencije i političku podršku bliskog saveznika Rusije.

Dozvolio je Moskvi da iskoristi svoju teritoriju za invaziju na Ukrajinu 2022. godine, pa čak i ugošćuje neko od ruskog taktičkog nuklearnog oružja, ali je i dalje vodio kampanju pod sloganom „Mir i bezbjednost“, tvrdeći da je spasio Bjelorusiju od uvlačenja u rat, prenosi AP.

„Bolje je imati diktaturu kao u Belorusiji nego demokratiju kao što je Ukrajina“, rekao je Lukašenko u svojoj karakterističnoj otvorenosti.

Najveći politički protivnici zatvoreni ili prognani

Vodeći protivnici su pobjegli u inostranstvo ili su bačeni u zatvor. U zemlji se nalazi skoro 1.300 političkih zatvorenika, uključujući i laureata Nobelove nagrade za mir Aleša Bjalijatskog, osnivača Centra za ljudska prava Viasna.

Lukašenko je od jula pomilovao više od 250 ljudi. Istovremeno, vlasti su nastojale da iskorijene neslaganje tako što su uhapsile stotine drugih u racijama usmjerenim na rođake i prijatelje političkih zatvorenika.

Vlasti su samo prošlog mjeseca uhapsile 188 ljudi, saopštila je Viasna. Policija je pozvala aktiviste i one koji su donirali novac opozicionim grupama i primorala ih da potpišu papire u kojima se navodi da su upozoreni da ne učestvuju u nedozvoljenim demonstracijama, rekli su zagovornici prava.

Lukašenkova četiri izazivača na glasačkom listiću svi su mu lojalni.

„Ulazim u trku ne protiv, već zajedno sa Lukašenkom, i spreman sam da služim kao njegova avangarda“, rekao je kandidat Komunističke partije Sergej Sirankov, koji se zalaže za kriminalizaciju LGBTK+ aktivnosti i obnovu spomenika sovjetskom lideru Josifu Staljinu.

Kandidat Aleksandar Hižnjak, šef Republikanske partije rada i pravde, predvodio je biračko mjesto u Minsku 2020. godine i obećao da će spriječiti „ponavljanje nemira“.

Oleg Gajdukevič, šef Liberalno-demokratske partije, podržao je Lukašenka 2020. i pozvao kolege kandidate da „načine mučninu Lukašenkovim neprijateljima“.

Četvrta protivkandidatkinja, Hana Kanapatskaja, osvojila je 1,7 odsto glasova 2020. godine i kaže da je ona „jedina demokratska alternativa Lukašenku“, obećavajući da će lobirati za oslobađanje političkih zatvorenika, ali upozoravajući pristalice na „pretjeranu inicijativu“.

Aktivisti za ljudska prava kažu da u Bjelorusiji postoji više od 1.200 političkih zatvorenika, a jedina u Evropi i dalje koristi smrtnu kaznu.

Dijelovi političke opozicije u egzilu ranije su pozvali Bjeloruse da u potpunosti bojkotuju izbore, dok drugi kažu da bi ljudi trebali odabrati opciju "protiv svih" na glasačkom listiću.

Pristalice liderke opozicije Svetlane Tihanovskaje, koju mnogi vide kao pravu pobjednicu 2020., pozvali su međunarodnu zajednicu da ne priznaje ni izbore ni Lukašenka kao predsjednika.