ADVERTISEMENT

Ova otkrića mogla bi da pomognu astronomima da unaprijede svoje teorije o tome kako galaksije evoluiraju, kažu istraživači, a prenosi Live Science.

Crne rupe koje su bile zaklonjene oblacima prašine i dalje emituju infracrvenu svetlost, što omogućava astronomima da ih uoče po prvi put.

Lov na crne rupe

Lov na crne rupe je težak posao. One su najtamniji objekti u svemiru, jer ni svjetlost ne može da pobjegne od njihove gravitacione sile. Naučnici ponekad mogu da "vide" crne rupe kada one progutaju materiju oko sebe; okolni materijal se ubrzava toliko da počinje da svijetli.

Međutim, nisu sve crne rupe okružene svjetlećim vidljivim prstenom, pa njihov pronalazak zahtijeva malo više kreativnosti.

Astronomi vjeruju da u svemiru postoji milijarde, a možda čak i trilioni supermasivnih crnih rupa čija masa je bar 100.000 puta veća od mase našeg Sunca.

Jedna vjerovatno čeka u centru svake velike galaksije. Ali, nemoguće je da naučnici prebroje svaku pojedinačnu supermasivnu crnu rupu. Umjesto toga, moraju da prave istraživanja obližnjih galaksija kako bi procijenili broj ovih crnih rupa koje se skrivaju u našem dijelu kosmosa.

Problem s pronalaženjem

Postoji samo jedan problem: dok su neke crne rupe prilično očigledne zahvaljujući svjetlu materije koja ih okružuje, druge ostaju ispod radara.

Ovo može biti zato što su zaklonjene oblakom gasa i prašine koji još nisu dovoljno ubrzani da postanu užareni, ili zato što ih posmatramo pod pogrešnim uglom.

Nova studija, objavljena 30. decembra 2024. godine u Astrophysical Journal, procjenjuje da oko 35 odsto supermasivnih crnih rupa ostaje skriveno na ovaj način.

Ovo je dramatično povećanje u odnosu na prethodnu procjenu od 15 odsto, iako autori studije vjeruju da bi pravi broj mogao biti bliži 50 odsto.

Pogled kroz oblake

Međutim, astronomi smišljaju načine da ih lociraju. Oblaci oko skrivenih crnih rupa i dalje emituju svetlost — samo u infracrvenom delu spektra, umjesto u vidljivom svjetlu, prenosi B92.

U novoj studiji, istraživači su koristili podatke sa dva instrumenta za detekciju ove infracrvene svjetlosti. Prvi je bio NASA-in Infracrveni astronomski satelit (IRAS), koji je radio samo 10 mjeseci 1983. godine i bio prvi svemirski teleskop koji je gledao u infracrveni opseg.

Drugi je bio Nuklearni spektroskopski teleskopski niz (NuSTAR), svemirski teleskop koji vodi NASA-in Laboratorijum za mlazni pogon u Pasadeni, i koji može da detektuje visokoenergetske X-zračne zrake koje emituje superzagrejani materijal koji se vrti oko crnih rupa.

Korišćenje podataka za otkrivanje crnih rupa

Koristeći arhivskih podataka iz IRAS-a, istraživači su identifikovali stotine vjerovatnih skrivenih crnih rupa. Zatim su koristili teleskope za vidljivo svjetlo na Zemlji i NuSTAR kako bi isključili neke kandidate i potvrdili druge.

Neke su se ispostavile kao galaksije u procesu formiranja velikog broja zvijezda, ali mnoge su bile skriveni crne rupe.

"Zapanjuje me koliko su IRAS i NuSTAR bili korisni za ovaj projekat, posebno i pored toga što je IRAS bio operativan pre više od 40 godina", rekao je Peter Borman, koautor studije i astrofizičar sa Kalteh Instituta.

Važnost tehnike za razumevanje svemira

Ova tehnika može da pomogne astronomima da utvrde koliko su česte supermasivne crne rupe u svemiru i koju ulogu igraju u formiranju galaksija.

Na primjer, ove ogromne pukotine u prostoru-vremenu mogu pomoći da se ograniči veličina galaksije tako što je privuče ka gravitacionom centru ili proguta ogromne količine prašine koja formira zvijezde. Ova tehnika može čak pomoći naučnicima da saznaju više o srcu naše galaksije, Mliječnom putu.

"Ako ne bismo imali supermasivnu crnu rupu u našoj galaksiji Mlečnog puta, možda bi bilo mnogo više zvijezda na nebu", rekao je Posak Gandi, koautor studije i profesor astrofizike sa Univerziteta u Sauthemptonu u Velikoj Britaniji, piše Live Science.