ADVERTISEMENT

Radi se o članu 46a, stav 3. Krivičnog zakonika RS, koji propisuje: „Kazna zatvora koja ne prelazi jednu godinu zamjeniće se novčanom kaznom na zahtjev osuđenog.” Ustavni sud je odlučio da ova odredba nije u saglasnosti sa Ustavom Republike Srpske.

U obrazloženju, Sud ističe da takvo zakonsko rješenje ne ostavlja mogućnost sudiji da odlučuje u skladu sa okolnostima konkretnog slučaja, čime se derogira načelo vladavine prava.

„Ovakvo propisivanje ne ostavlja dispoziciju sudu da, zavisno od konkretnih okolnosti i činjenica u predmetu, i, u vezi s tim, shodno slobodnom sudijskom uvjerenju postupajućeg sudije, odluči da li će usvojiti takav zahtjev,” navodi se u saopštenju.

Sud je ukazao da izricanje kazni mora biti zasnovano na načelu pravičnosti i srazmjernosti, te da kazne treba da odgovaraju prirodi i težini učinjenog djela, stepenu krivice, okolnostima izvršenja i ličnosti učinioca.

„Ova načela, međutim, u cjelosti gube svoj smisao sadržinom osporene zakonske norme, koja omogućava da se pravosnažna kazna zatvora zamijeni novčanom kaznom, bez uzimanja u obzir navedenih elemenata,” ističe Ustavni sud.

Povreda načela jednakosti pred zakonom

Pored pitanja pravne sigurnosti, Ustavni sud je zaključio da je osporena norma suprotna i ustavnom načelu jednakosti građana pred zakonom, jer uvodi neopravdanu imovinsku diskriminaciju među osuđenima.

„Osuđena lica dobrog materijalnog stanja, koja mogu platiti novčanu kaznu umjesto izdržavanja kazne zatvora, stavljena su u privilegovan položaj u odnosu na osuđene koji su lošeg ili slabijeg imovinskog stanja,” navodi Sud.

Sud smatra da se ovim krši princip da svi građani moraju biti tretirani jednako u istoj pravnoj situaciji, te da imovinsko stanje nije objektivan ni razuman kriterijum za ovakvo zakonsko razlikovanje.

„Osporena odredba dovodi do različitog tretiranja osuđenih lica koja se nalaze u istoj pravnoj situaciji samo po osnovu imovinskog stanja, što ne predstavlja objektivan i razuman kriterijum za ovakvo propisivanje,” zaključuje Ustavni sud.