Gotovo polovina Evropljana vidi američkog predsjednika Donalda Trumpa kao “neprijatelja Evrope”, znatno više njih ocjenjuje rizik od rata s Rusijom kao visok, a više od dvije trećine vjeruje da njihova zemlja ne bi bila u stanju da se odbrani u slučaju takvog rata, pokazuje istraživanje, piše Guardian.
ADVERTISEMENT
Anketa provedena u devet zemalja za parišku platformu za evropske poslove Le Grand Continent također je utvrdila da gotovo tri četvrtine ispitanika želi da njihova zemlja ostane u EU, dok skoro isto toliko smatra da je izlazak iz unije naštetio Velikoj Britaniji.
Jean-Yves Dormagen, profesor političkih nauka i osnivač agencije za ispitivanje javnog mnijenja Cluster17, rekao je: "Evropa se ne suočava samo s rastućim rizicima, već prolazi i kroz transformaciju svog historijskog, geopolitičkog i političkog okruženja. Ukupna slika [ankete] prikazuje Evropu koja je anksiozna, duboko svjesna svojih ranjivosti i koja se muči da se pozitivno projicira u budućnost".
Istraživanje je pokazalo da u prosjeku 48% ljudi u devet zemalja smatra Trumpa otvorenim protivnikom - s najvišim udjelom u Belgiji (62%) i Francuskoj (57%), te najnižim u Hrvatskoj (37%) i Poljskoj (19%).
“Širom kontinenta, trumpizam se jasno smatra neprijateljskom silom”, rekao je Dormagen, dodajući da se ova percepcija učvršćuje, s manje ljudi nego u decembru 2024. koji Trumpa opisuju kao “ni prijatelja ni neprijatelja”, a više kao definitivno neprijateljski nastrojenog.
Ipak, Evropljani odnos sa SAD-om i dalje smatraju strateški važnim: na pitanje kakav stav EU treba zauzeti prema američkoj vladi, najpopularniji odgovor (48%) bio je - kompromis.
Istraživanje u Francuskoj, Italiji, Španiji, Njemačkoj, Poljskoj, Portugalu, Hrvatskoj, Belgiji i Nizozemskoj također je pokazalo da relativna većina (51%) smatra da je rizik od otvorenog rata s Rusijom u narednim godinama visok, dok ga 18% smatra veoma visokim.
Dormagen kaže da bi takav rezultat “prije samo nekoliko godina bio nezamisliv i signalizira pomak evropskog javnog mnijenja ka novom geopolitičkom režimu u kojem je mogućnost direktnog sukoba na kontinentu sada široko prihvaćena”.
Stavovi su znatno varirali ovisno o geografskoj blizini Rusiji: 77% ispitanika u Poljskoj smatra rizik od rata visokim, u poređenju s 54% u Francuskoj, 51% u Njemačkoj, 39% u Portugalu i 34% u Italiji.
Povjerenje u nacionalne vojne kapacitete bilo je nisko svuda, pokazala je anketa, s 69% ispitanika koji smatraju da njihova zemlja “nije baš” ili “nikako” sposobna da se odbrani od ruske agresije.
Francuzi su bili najpouzdaniji, ali je i tamo to ostalo stav manjine - 44%. U Poljskoj, koja graniči s Rusijom, 58% je smatralo da zemlja nije sposobna za odbranu. Dormagen kaže: "Ulazimo u doba opasnosti dok istovremeno osjećamo trajni osjećaj nacionalne slabosti".
Osjećaj ranjivosti bio je široko rasprostranjen: samo 12% ispitanika reklo je da se ne osjeća posebno ugroženim nizom izvora nesigurnosti - od tehnoloških i vojnih do energetskih i prehrambenih.
Iako su postojale značajne razlike među zemljama, tehnološka i digitalna sigurnost najčešće su navođene kao prijetnja (28%), zatim vojna sigurnost (25%). Postojala je snažna potreba za evropskom pomoći: 69% ispitanika vjerovalo je da EU treba igrati zaštitničku ulogu.
Velika većina ispitanika u devet zemalja podržava članstvo u EU: 74% želi da njihova zemlja ostane u bloku, pri čemu je podrška najviša u Portugalu (90%) i Španiji (89%), a najniža u Poljskoj (68%) i Francuskoj (61%).
Pet godina nakon Brexita, britanska odluka o izlasku iz EU-a pretežno se smatra neuspjehom: 63% vjeruje da je imala negativan utjecaj na Veliku Britaniju, a samo 19% da je bila pozitivna, uključujući 5% koji je vide kao veoma pozitivnu.