Specijalni tribunal koji zapadne zemlje namjeravaju osnovati za procesuiranje zločina tokom ruske vojne operacije u Ukrajini neće suditi Vladimiru Putinu u odsustvu sve dok je on predsjednik Ruske Federacije.
ADVERTISEMENT
Ista odredba odnosiće se na ruskog premijera Mihaila Mišustina i ruskog ministra spoljnih poslova Sergeja Lavrova, prema riječima dvojice evropskih zvaničnika koji su razgovarali za Euronews, a koji su upoznati sa procesom.
Krivično gonjenje ovih visokih zvaničnika biće dozvoljeno samo ako optuženi budu fizički prisutni u prostoriji - malo je vjerovatno s obzirom da Rusija ne priznaje invaziju na Ukrajinu kao zločinačku i čvrsto se protivi saradnji sa Zapadom.
Alternativno, suđenje u odsustvu moglo bi da se vodi nakon što Putin ode sa funkcije.
Uslovi su navedeni u nacrtu sporazuma koji bi pružio pravni osnov za osnivanje specijalnog tribunala u okviru Savjeta Evrope, organizacije za ljudska prava sa sjedištem u Strazburu. Organizacija nije dio Evropske unije, ali je blok blisko uključen u proces.
Tehnički posao završen je krajem marta tokom sastanka takozvane "Core grupe" u Strazburu, koja je izradila tri odvojena nacrta dokumenta: bilateralni sporazum između Ukrajine i Savjeta Evrope, statut specijalnog tribunala i sporazum koji detaljno opisuje upravljanje specijalnim tribunalom.
Potpisivanje će se održati u Kijevu 9. maja, što se poklapa sa Danom Evrope, iako će tačan vremenski okvir zavisiti od političke podrške.
Ograničenja suđenja u odsustvu smatraju se "kompromisom" između zemalja, ukazao je zvaničnik EU. Nakon višemjesečnih razmatranja, odredba je sada "gotova stvar", bez gotovo nikakve šanse da bude izmijenjena prije prezentacije.
"Na kraju krajeva, radi se o politici i cjenkanju", rekao je zvaničnik.
Nakon što Kijev potpiše sporazum, tekst će biti stavljen na glasanje u Parlamentarnoj skupštini Savjeta Evrope, koja okuplja predstavnike 46 nacija koje su članice te organizacije. Rusija je protjerana ubrzo nakon što je započela rat.
Za ratifikaciju sporazuma biće potrebna dvotrećinska većina, što je gotovo zagarantovano zahvaljujući širokoj podršci inicijativi među državama članicama EU.
Neke zemlje koje su zastupale stavove koji su naklonjeni Rusiji, kao što su Mađarska i Srbija, mogle bi biti uzdržane ili glasati protiv, iako se neće primjenjivati pojedinačni veto, piše Euronwes.
Očekuje se da će se demokratske zemlje izvan kontinenta, poput Kanade, Australije, Novog Zelanda i Japana, pridružiti inicijativi, proširujući njen legitimitet.
Sjedinjene Države, koje su započele približavanje Rusiji, vjerovatno neće učestvovati. Pod administracijom Joea Bidena, zemlja je podržala traženje pravde u Ukrajini, ali, nakon inauguracije Donalda Trumpa, orijentacija se promijenila.
SAD nisu učestvovale na sastanku Osnovne grupe krajem marta. Nejasno je kako bi Trumpovo nastojanje da postigne mirovni sporazum moglo uticati na sudske postupke.
"Preko 38 država izrazilo je političku podršku uspostavljanju tribunala, kao i Evropskoj uniji", rekao je portparol Savjeta Evrope za Euronews.
Nakon što sporazumi budu ratifikovani, očekuje se da će Tribunal imati sjedište u Hagu, rekli su zvaničnici, gradu s dugom tradicijom u međunarodnom pravu u kojem su već smješteni Međunarodni sud pravde (ICJ) i Međunarodni krivični sud (ICC).
ICC je zasebno izdao nalog za hapšenje Putina i jednog od njegovih zamjenika zbog nezakonitog transfera ukrajinske djece u Rusiju.