Praznik Hristovog Vaskrsenja istočno-pravoslavna i rimokatolička hrišćanska crkva od reforme julijanskog kalendara pape Gregorija (Grgura) u 16. vijeku obilježavaju u razmaku od 13 dana. Ipak, papa Franjo je izjavio početkom godine da je katolička crkva spremna da prihvati zajednički datum za Vaskrs sa ostalim hrišćanima.
ADVERTISEMENT
Da li će doći do kompromisa i kakvo je mišljenje predstavnika crkvenih zajednica o ovom koraku ka zbližavanju provjerio je Miljan Živković iz Euronews-a Crna Gora.
Papa Franjo izjavio je da je katolička crkva otvorena za pregovore sa svim hrišćanskim crkvama, uključujući i pravoslavne i protestanstske, oko usaglašavanja jedinstvenog dana kada bi proslavljale najvažniji datum u hrišćanstvu – Vaskrs. Papa je naglasio da su jedinstvo i zajednički korijeni vjere motivi ovakvoj inicijativi.
"Moglo bi do toga doći, ali treba da se usaglase poglavari vjerskih zajednica. Na pitanju jedinstva radi se veoma dugo, više od 60 godina. Dosta se koraka uradilo u tom pravcu", rekao je don Janez Mirtek, župnik Podgorice.
Protojerej Jovan Plamenac podsjeća da je sukob između zapadne i istočne crkve stariji od velike šizme, te da vuče korijen još iz najranijih vijekova hrišćanstva.
"Mi možemo u isti dan da praznujemo Vaskrs i to neće sada biti prvi put, ali ne možemo da to radimo zajedno. Ako to uradimo zajedno, onda smo sve ovo što se događalo u istoriji, sve te dogmate, sve smo to uništili i pogazili. To znači da nijesmo pravoslavni hrišćani," kaže protojerej Plamenac iz Mitropolije crnogorsko-primorske Srpske pravoslavne crkve.
Na pomirenju između dvije crkve u hrišćanskom svijetu radilo se od XI vijeka, međutim do ponovne zajednice nikada nije došlo. Istoriografi navode da je razlog približavanja Vizantije Rimu bio prodor Osmanlija sa istoka i želja za vojnim savezom sa Zapadom.
"Interesantno je da je bilo pokušaja unije. Bile su dvije unije – Lionska i Firentinska. To je 13. I 15. vijek. Ta dva pokušaja nijesu uspjela. Što se tiče približavanja vodi se dijalog na nivou ekumenskog dijaloga, ali o tome treba da daju krajnju sud vjernici obije crkve," objašnjava istoričar Petar Lekić
Razlike između istočne i zapadne crkve su brojne i dogmatskog su karaktera.
"Služenje na beskvasnom hljebu, kasnije smo dobili ona učenja o čistilištu, bezgrešnom začeću Bogorodice, celibatu, dosta je razlika velikih, drugačije je krštenje, drugačije je služenje," navodi protojerej Plamenac.
Ove godine Vaskrs je obilježen istog dana i u gregorijanskom i julijanskom kalendaru, što u prošlosti, ističu naši sagovornici, nije bila rijetka situacija. U ovoj godini obilježava se jubilej – 1.700 godina od Prvog nikejskog sabora, kada je ustanovljen Simbol vjere oko kojeg su nastala prva sporenja, te određen dan kada će se obilježavati Vaskrs.