ADVERTISEMENT

Povodom 30 godina od potpisivanja Dejtonskog mirovnog sporazuma u Parizu, Dmičić je naglasio da su svi vidovi intervencionizma, posredovanja i arbitriranja međunarodnih predstavnika prepreka preuzimanju odgovornosti domaćih organa i institucija.

- Promjene dejtonskih, ustavnih rješenja nisu moguće bez saglasnosti svih učesnika i država potpisnica i svjedoka, dva entiteta i tri konstitutivna naroda u BiH - naglasio je Dmičić.

Dmičić je istakao da je Ustav nastao aktom međunarodnog prava, odnosno međunarodnim ugovorom, gdje su sadržani osnovi ustavnopravne konstrukcije BiH sa pravnog i političkog stanovišta, što obavezuju sve potpisnice da ih poštuju i dosljedno izvršavaju.

Naglasio je da se reviziji međunarodnih ugovora ili samo pojedinih dijelova pristupa kada protekne određen ugovoreni period ili se ukaže potreba da se ugovori promijene, odnosno usaglase sa izmijenjenim prilikama.

- Uslovi i postupak za to nisu propisani i eventualna izmjena Dejtonskog mirovnog sporazuma stvar je svih strana – članica potpisnica, ali i država garanata, što bi dovelo do vraćanja aktima više pravne i institucionalne hijerarhije, prvenstveno UN - naglasio je Dmičić.

U raspodjeli nadležnosti, dodao je, zastupljen je model koji više znači kompromis između težnje za očuvanje cjelovitosti BiH i potpune samostalnosti entiteta, po čemu je BiH složena država koja se nalazi i pod specifičnim međunarodnim protektoratom.

On je ukazao da se nesaglasnosti i osporavanja Dejtonskog mirovnog sporazuma odnose na unutrašnje sukobe, podjele, favorizovanje samo jednog modela za BiH, prvenstveno njenu centralizaciju i unitarizaciju, sa dominacijom jednog najbrojnijeg naroda, a pod matricom navodnog stvaranja funkcionalne države.

Takođe je naveo i negiranje istorijske, nacionalne i vjerske posebnosti zasebnih državotvornih i političkih zajednica, jačanje konsocijacijskih elemenata političkog sistema i većinskog odlučivanja, nepostojanje organizovanih i provodivih ustavnih, političkih i ekonomskih reformi, posebno u procesu dejtonsko-briselskih politika.

Kako je naglasio, od zaključenja Dejtonskog mirovnog sporazuma do procesa tihe /prikrivene/ revizije Ustava BiH prevagu su odnosila federalno-konfederalna obilježja državnog uređenja.

Razumljivo je, kaže, da je u postkonfliktnoj situaciji postojalo i još postoji nedovoljno povjerenja, iskrenosti i spremnosti na kulturni dijalog, toleranciju i pomirenje između etničkih grupa i njihovih vođa.

- U tom kontekstu je moguće sagledavati pojave i rasprave, koje proklamuju nastavak procesa disolucije putem prekrajanja granica, mirnog razdruživanja državotvornih dijelova i naroda i njihovih kolektiviteta, stvaranje novih državotvornih jedinica na načelima entiteta i slično, što zbog iskustava iz prošlosti direktno asocira na mogućnost nastanka tragičnih sukoba na ovim prostorima - naveo je Dmičić.

Dmičić smatra da to zahtijeva dijalog između entiteta i institucionalnog okvira BiH o uzrocima, karakteru i posljedicama tragičnih ratnih sukoba, kao i da se izvrši revizija sudskih odluka o ratnim zločinima i preispita i zaustavi izricanje presuda narodima i javnim vlastima i kolektivitetima.

Naglasio je i da zahtijeva da se onemogući neustavna retroaktivna primjena krivičnog zakonodavstva, odbace svi pozivi na ukidanje Republike Srpske i osporavanje njenog imena, obilježja i postojanja.

Međutim, istakao je, prisutni su zahtjevi i snage u smislu da se omogući da vlast djeluje samo po principu većine, zanemarujući mogućnost diskriminacije, netolerancije i majorizacije većine nad manjinom.

- Protivuriječno je demokratskim tekovinama, ustavnim vrijednostima da bilo ko kao nelegalan i neligitiman organ mijenja državni i entitetske ustave, donosi nove i mijenja već postojeće zakone, zamjenjuje ili utiče na parlamentarnu, izvršnu, upravnu i sudsku vlast, smjenjuje nosioce političkog i javnog života, donosi odluke o uspostavljanju treće poluge vlasti i mijenja nadležnost pravosudnih organa - naveo je Dmičić.

Kaže da je visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt zaobišao svoju osnovnu funkciju i da je činio mnoge greške.

- Visoki predstavnik je zaobišao svoju osnovnu funkciju. Onu koju bi zajedno sa ogranima i institucijama BiH, stvorio efikasan ambijent u državi i da ona funkcioniše kao pravna i moderna država. Visoki predstavnik se ponašao kao nosilac novog, savremenog protektorata, često kažemo vazalskog ili nekog drugog odnosa, umjesto pomagača domaćim organima i institucijama kako bi se ostvarila rješenja. Činio je greške, ne snalazeći se u tome ili odnekud date zadatke koji nisu svojstveni prirodi pomoći međunarodne zajednice pomoći u implementaciji mirovnih ugovora - poručuje Dmičić.