Rok za odgovor Rudnika i termoelektrane Ugljevik za plaćanje duga Elektrogospodarstvu Slovenije u iznosu 67 miliona eura istekao je sinoć. Sada bi trebalo da uslijedi arbitraža teška 700 miliona evra.
ADVERTISEMENT
Elektrogospodarstvo Slovenije je najavilo aktivaciju arbitraže u Vašingotnu u vrijednosti od blizu 700 miliona evra ako dogovor o isplati potraživanja ne bude postignut do 31. maja.
Zaključkom Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine BiH, od 15. aprila ove godine, Pravobranilaštvo Bosne i Hercegovine zaduženo je da u roku od 15 dana pripremi poseban izvještaj koji se odnosi na predmete u vezi sa arbitražnim postupcima, a među kojima je i Arbitražni postupak po tužbi Elektrogospodarstva Slovenije protiv Bosne i Hercegovine vrijednost spora 695.175.000,00 (EUR).
Zahtijevale su se i informacije o postupku u pravnoj stvari tužitelja "Viaduct" d.o.o. Portorož, protiv Bosne i Hercegovine, vrijednost spora 42.600.000 evra - danas po presudo 110.000.000 KM; postupku u kojem kompanija "Mittal" tuži BiH, o zahtjevu za mirno rješavanje spora Hrvatske elektroprivrede u vezi sa ulaganjem u RiTE Gacko (vrijednost spora 100 miliona evra) i o postupku koji se odnosi na Vjetropark Trusina (vrijednost 102.056.122 evra)
Slovenci pokrenuli dva postupka
Pravobranilaštvo BiH informisalo je parlamentarce da se arbitražni postupak po tužbi Elektrogospodarstva Slovenije - Razvojni inženjering d.o.o.(EGS) protiv Bosne i Hercegovine vodi pred Međunarodnim centrom za rješavanje investicionih sporova u Vašingtonu (ICSID). Visina spora je 695.175.000 evra. Po tim informacijama ovaj postupak je bio pauziran zbog arbitraže koja se vodi u Beogradu, a od danas bi trebalo da bude aktiviran jer tužena strana nije izvršila obaveze iz dogovora.
Navodi se da je ESG je neposredno po pokretanju arbitražnog postupka protiv RiTE Ugljevik koji je pokrenut na osnovu "Samoupravnog sporazuma o udruživanju rada i sredstava" iz 1989. godine i vodio se po Zakonu o arbitraži Republike Srbije (arbitraža u Beogradu), 2014. godine pokrenuo i postupak arbitraže protiv BiH pred Međunarodnim centrom za rješavanje investicionih sporova u Vašingtonu, u kome je na osnovu sličnog činjeničnog osnova zahtijevao gotovo isti iznos naknade.
U maju 2020. godine Arbitražno vijeće ICSID odbilo je prigovore nadležnosti koje je istakla BiH, utvrdilo da ima nadležnost, ali je prekinulo postupak do momenta kada Arbitražno vijeće u Beogradu u postupku izmedu EGS i RiTE Ugljevik ne donese odluku o nadležnosti.
Nakon što je iste godine Arbitražno vijeće u Beogradu donijelo odluku o nadležnosti ICSID u Vašingtonu je odlučio da predmetni postupak ostane u prekidu do okončanja arbitražnog postupka o Beogradu.
"Dana 19.12.2023. godine, na bazi dogovora, obje strane u arbitražnom postupku pred ISCID obavijestile su arbitražno vijeće u Vašingtonu da su donesene odluke u arbitražnom postupku koji se vodio po Zakonu o arbitraži Republike Srbije, te predložile da predmetni postupak u Vašingtonu i dalje bude u statusu mirovanja (prekida), do okončanja započetih pregovora, tj.do 31.05.2025. godine, što je i prihvaćeno," stoji u informaciji Pravobranilaštva.
Nakon isteka ovog roka, očekuje se aktiviranje arbitraže u Vašingtonu.
Podsjetimo, prema presudi arbitražnog suda u Beogradu 2023. godine, RiTE Ugljevik bila je dužna obnoviti isporuku trećine proizvedene struje Elektrogospodastvu Slovenije i dodatnih 67 miliona evra zateznih kamata za neisporučenu električnu energiju u periodu od 2011. do 2022. godine. Uz to, nova potraživanja za period 2022–2024. iznose još gotovo 62 miliona evra.
ERS je presudu djelimično sprovela i RiTE Ugljevik isporučuje trećinu proizvedene električne energije u Sloveniju.